Slim VAT 2- Oświadczenie o opodatkowaniu sprzedaży nieruchomości złożone w akcie notarialnym. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT – zwolniona z VAT jest dostawa budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a
Dostawa budynków, budowli lub ich części jest co do zasady zwolniona z podatku od towarów i usług, o czym stanowi treść art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Niemniej jednak w określonych okolicznościach podatnicy mają prawo zrezygnować z tej preferencji podatkowej i wybrać opodatkowanie. Rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości jest korzystna dla podatników z uwagi na neutralność podatku. Powstaje jednak wątpliwość związana z tym, czy w tej sytuacji na podatniku ciąży obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego. Rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości - warunki Możliwość rezygnacji ze zwolnienia przewiduje art. 43 ust. 10 i ust. 11 ww. ustawy. Przepis ten wprowadza kilka warunków, które należy spełnić. I tak: zarówno dostawca, jak i nabywca muszą być zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług, przed dniem dokonania dostawy należy złożyć zgodne oświadczenie dokonującego dostawy i nabywcy do właściwego dla nabywcy Naczelnika Urzędu Skarbowego o opodatkowaniu sprzedaży Wskazane oświadczenie musi zawierać takie informacje, jak: imiona i nazwiska lub nazwy, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej stron transakcji, a także planowaną datę dostawy oraz adres budynku, budowli lub ich części, będących przedmiotem sprzedaży. Przykład 1. Zarejestrowany podatnik VAT zakupił w marcu 2015 r. lokal użytkowy. Przy nabyciu tej nieruchomości podatnik odliczył podatek naliczony. W lipcu 2018 r. planuje on sprzedaż tej nieruchomości. Co do zasady sprzedaż ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, gdyż dokonywana będzie po upływie dwóch lat od pierwszego zasiedlenia. Niemniej jednak nabywca i dostawca są zarejestrowanymi podatnikami VAT i złożą najpóźniej do końca czerwca zgodne oświadczenie o chęci opodatkowania dostawy nieruchomości. W tym przypadku spełnione zostaną wszystkie warunki dla opodatkowania dostawy nieruchomości. Rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości może powodować konieczność korygowania podatku naliczonego. Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do ich dokonania zostały określone w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług. Obecnie przepisy dotyczące korekty podatku zostały w sposób znaczący rozbudowane, stąd też prawidłowa kwalifikacja właściwej normy jest w znacznym stopniu utrudniona. Należy bowiem rozróżnić sytuacje, w których podatnik odlicza pełną kwotę podatku naliczonego, odliczenie ma charakter proporcjonalny bądź też podatek naliczony jest rozliczany prewspółczynnikiem. Po uwagę należy także wziąć wartość towaru oraz jego charakter (nieruchomość, towar handlowy itp.). Nie bez znaczenia jest także powód, dla którego dokonuje się korekty (zmiana przeznaczenia, sprzedaż). Rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości a korekta podatku VAT W sytuacji, w której podatnik przy zakupie nieruchomości odliczył pełną kwotę podatku naliczonego, a następnie dokona jej sprzedaży, zastosowanie znajdzie norma z art. 91 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług w zw. z art. 91 ust. 1-6 ww. ustawy. Przepis ten stanowi, że art. 91 ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi. Stosownie do art. 91 ust. 4 ustawy, w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Dokonuje się jej w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż (art. 91 ust. 5 ustawy). Na mocy art. 91 ust. 6 ustawy, w przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną: opodatkowane – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi; zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu. Analiza powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wskazuje, że korekty podatku naliczonego dokonuje się w przypadku sprzedaży towarów i usług. Przy czym chodzi o dwojakiego rodzaju sytuacje. Sprzedaż nieruchomości objętej zwolnieniem VAT skutkuje obowiązkiem korekty podatku odliczonego w momencie zakupu. W tym bowiem przypadku nastąpiła zmiana przeznaczenia (wykorzystania) towaru. Natomiast w sytuacji, w której sprzedaż zostanie opodatkowana, sprzedawca nie będzie zobowiązany do korekty "in minus" kwoty podatku naliczonego. W przypadku gdy ma miejsce rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości i dokonuje się opodatkowania sprzedaży nie zachodzi zmiana przeznaczenia. Odliczony wcześniej podatek pozostaje w dalszym ciągu w związku ze sprzedażą opodatkowaną, co wypełnia warunek z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Przykład 2. Podatnik VAT zakupił w marcu 2015 r. lokal użytkowy. Przy nabyciu tej nieruchomości odliczył cały podatek naliczony 130 000zł. W lipcu 2018 r. planuje on sprzedaż tej nieruchomości. Co do zasady sprzedaż ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, gdyż dokonywana będzie po upływie dwóch lat od pierwszego zasiedlenia. Nie ponoszono również nakładów powyżej 30% wartości początkowej. Ponieważ do końca okresu korekty pozostało 7 lat, podatnik w rozliczeniu za lipiec 2018 r., czyli miesiąc, w którym dokona sprzedaży, zobowiązany będzie do skorygowania "in minus" odliczonego podatku VAT, czyli kwoty: 130 000 zł × 7/10 = 91 000 zł. Przykład 3. Podatnik VAT zakupił w marcu 2015 r. lokal użytkowy. Przy nabyciu tej nieruchomości odliczył cały podatek naliczony 130 000 zł. W lipcu 2018 r. planuje on sprzedaż tej nieruchomości. Co do zasady sprzedaż ta korzysta ze zwolnienia. Po konsultacji z nabywcą po stronie sprzedawcy dokonana jest rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości i opodatkowanie transakcji. Co do zasady wszystkie przewidziane prawem warunki zostały spełnione, tj.: nabywca i dostawca są zarejestrowanymi podatnikami VAT, złożą najpóźniej do końca czerwca zgodne oświadczenie o chęci opodatkowania dostawy nieruchomości. W tym przypadku nie zachodzi obowiązek dokonywania korekty podatku naliczonego, gdyż odliczony przy zakupie podatek pozostaje w związku z czynnością pamiętać, że w przypadku dostawy nieruchomości, która jest zwolniona z podatku, na nabywcy nieruchomości ciąży obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, który w przypadku umów sprzedaży nieruchomości wynosi 2% ich wartości rynkowej. Natomiast przy wyborze opodatkowania takiej sprzedaży (pod warunkiem spełnienia przesłanek z art. 43 ust. 10 i 11) nabywca nieruchomości nie będzie zobowiązany do uiszczenia PCC od jej nabycia. Co również istotne w sytuacji, gdy nabywca jest podatnikiem VAT czynnym i nabył tę nieruchomość na cele działalności opodatkowanej, będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupu tej nieruchomości. Reasumując, jeśli następuje rezygnacja ze zwolnienia przy sprzedaży nieruchomości i transakcja zostaje opodatkowana, nie następuje wówczas zmiana przeznaczenia budynku. Tym samym nie ma obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego. Obowiązek ten zachodzi wówczas, gdy podatnik przy zakupie odliczył podatek naliczony, a sama dostawa korzysta ze zwolnienia z podatku.
Sprzedaż niezabudowanej działki będącej terenem budowlanym nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego od podatku VAT określonego w art. 113 ustawy VAT. Mając powyższe na uwadze, wskazać możemy, że kwestia możliwości zastosowania zwolnienia VAT do sprzedaży niezabudowanej działki jest determinowana jej przeznaczeniem.
faktury do paragonu do kwoty 450 zł Jeżeli sprzedawca dokonuje sprzedaży na kwotę nieprzekraczającą 450 zł lub 100 euro brutto (jeżeli kwota ta określona jest w euro) dokumentowanej paragonem fiskalnym zawierającym NIP nabywcy oraz pozostałe dane wymagane ustawą (faktura uproszczona), to nie będzie mógł z tytułu tej sprzedaży wystawiać dla nabywcy kolejnej faktury. W takiej sytuacji sprzedawca musi odmówić nabywcy wystawienia zwykłej faktury. Jedna sprzedaż nie może bowiem być dokumentowana dwoma fakturami (fakturą uproszczoną - paragonem z NIP, oraz fakturą zwykłą). faktury do paragonu do kwoty 450 zł Jeżeli sprzedawca dokonuje sprzedaży na kwotę nieprzekraczającą 450 zł lub 100 euro brutto (jeżeli kwota ta określona jest w euro) dokumentowanej paragonem fiskalnym zawierającym NIP nabywcy oraz pozostałe dane wymagane ustawą (faktura uproszczona), to nie będzie mógł z tytułu tej sprzedaży wystawiać dla nabywcy kolejnej faktury. W takiej sytuacji sprzedawca musi odmówić nabywcy wystawienia zwykłej faktury. Jedna sprzedaż nie może bowiem być dokumentowana dwoma fakturami (fakturą uproszczoną - paragonem z NIP, oraz fakturą zwykłą). z VAT: Sprzedaż działki z nowym budynkiem po rozbiórce starego Dostawa nieruchomości zabudowanej nowo wybudowanym budynkiem handlowym po rozbiórce istniejących budynków podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dostawa dokonywana jest bowiem w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim zatem nie może skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy od podatku od towarów i usług. VAT: Cesja umowy przedwstępnej to dostawa nieruchomości Jakkolwiek zawarcie umowy przedwstępnej nie powoduje przeniesienia prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel, to ewentualne zaliczki wpłacane w związku z zawarciem takiej umowy pozostają opodatkowane stawką właściwą dla czynności dostawy nieruchomości. Czynnością opodatkowaną nie jest zawarcie umowy przedwstępnej czy też otrzymanie zaliczki na podstawie takiej umowy, lecz dostawa nieruchomości - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. z natury dla celów VAT przy likwidacji firmy uprzednio wykreślonej z rejestru czynnych podatników Pewna spółka cywilna zawiesiła działalność we wrześniu 2018 r. a w maju 2019 została wykreślona z rejestru czynnych podatników VAT. Przed zawieszeniem działalności, w 2005 r. wspólnicy spółki cywilnej nabyli od osoby prawnej nieruchomość gruntową zabudowaną budynkami gospodarczymi i jednym budynkiem mieszkalno-gospodarczym, transakcja była opodatkowana podatkiem od towarów i usług i udokumentowana fakturą, a spółka cywilna dokonała odliczenia podatku VAT naliczonego przy zakupie. Nieruchomość została wprowadzona do ewidencji środków trwałych spółki cywilnej i była wykorzystywana w działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę cywilną. od sprzedaży lokalu z wyposażeniem Wszelkie elementy wyposażenia, które zostały połączone z budynkiem w sposób trwały, będąc jego częściami składowymi stanowią nierozerwalną część tego budynku. Takiego związku nie wykazują jednak te rzeczy, które nie są z budynkiem połączone w sposób trwały. Zatem dostawa mebli kuchennych, sprzętu AGD i drobnego wyposażenia będzie podlegała opodatkowaniu odrębnie od dostawy lokali i nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT. VAT przy zmianie przeznaczenia inwestycji Podatnik podejmując decyzję o zmianie przeznaczenia inwestycji z działalności opodatkowanej na działalność korzystającą ze zwolnienia podmiotowego z podatku od towarów i usług, przed oddaniem jej do użytkowania, zobowiązany jest do skorygowania odliczonego uprzednio podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tą inwestycją na podstawie art. 91 ust. 8 ustawy o VAT z uwzględnieniem zasad wskazanych w art. 91 ust. 7d tej ustawy. w VAT wycofania środka trwałego z przedsiębiorstwa Przez opodatkowaną dostawę towarów rozumie się również nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności przekazanie lub zużycie na cele osobiste, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Brak takiego prawa (obojętne czy zrealizowanego czy nie) umożliwia uniknięcie opodatkowania takiej operacji, co wynika z zasady proporcjonalności. w VAT wycofania środka trwałego z przedsiębiorstwa Przez opodatkowaną dostawę towarów rozumie się również nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności przekazanie lub zużycie na cele osobiste, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Brak takiego prawa (obojętne czy zrealizowanego czy nie) umożliwia uniknięcie opodatkowania takiej operacji, co wynika z zasady proporcjonalności. działki z fundamentami budynku i mediami zwolniona z VAT Sprzedaż działki zabudowanej stacją transformatorową wraz ze znajdującymi się na niej fundamentami budynku i przyłączem energetycznym podlega opodatkowaniu, w odniesieniu do całości przedmiotu sprzedaży, jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju. Przy czym sprzedaż ta będzie w całości korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług. Tak stwierdził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej. przy sprzedaży przez osobę fizyczną własnej nieruchomości Nie istnieje uniwersalny model umożliwiający stwierdzenie, iż taka transakcja dotycząca nieruchomości podlega VAT a inna nie. Jest to spowodowane faktem, iż w przypadku osób fizycznych może mieć miejsce (i często ma) przepływ z majątku firmowego do prywatnego. Raz jest on wykorzystywany w działalności profesjonalnej innym razem do celów prywatnych. I jest to zależne jedynie od woli właściciela nieruchomości. Ażeby zagadnienie stało się jeszcze bardziej skomplikowane, dla posiadania statusu podatnika VAT nie jest konieczne dopełnianie jakichkolwiek warunków formalnych. sprzedaż nieruchomości korzysta ze zwolnienia z VAT Podatnik wraz z żoną kupił nieruchomość, zwolnioną z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Nieruchomość została zakupiona z przeznaczeniem do działalności gospodarczej. Żona podatnika zawiesiła jednak działalność, natomiast podatnik w ramach prowadzonej działalności wydzierżawił część gruntu, należącego do zakupionej nieruchomości. W chwili obecnej podatnik planuje sprzedaż zakupionej nieruchomości. Czy przy sprzedaży ww. nieruchomości podatnik będzie korzystał ze zwolnienia wynikającego z treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT? sprzedaż nieruchomości korzysta ze zwolnienia z VAT Podatnik wraz z żoną kupił nieruchomość, zwolnioną z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Nieruchomość została zakupiona z przeznaczeniem do działalności gospodarczej. Żona podatnika zawiesiła jednak działalność, natomiast podatnik w ramach prowadzonej działalności wydzierżawił część gruntu, należącego do zakupionej nieruchomości. W chwili obecnej podatnik planuje sprzedaż zakupionej nieruchomości. Czy przy sprzedaży ww. nieruchomości podatnik będzie korzystał ze zwolnienia wynikającego z treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT? z VAT dostawy nieruchomości wykorzystywanej w firmie Sprzedaż części budynku wykorzystywanej do własnych potrzeb mieszkaniowych nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji również dostawa udziału w gruncie przypadającego na ww. część budynku nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT jako sprzedaż realizowana z majątku prywatnego. Natomiast w przypadku sprzedaży budynku w części w jakiej jest on wykorzystywany wyłącznie do działalności kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu. lokalu użytkowego w trakcie zawieszenia działalności a zwolnienie VAT Podatniczka w sierpniu 2010 r. nabyła lokal użytkowy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Podatek VAT został odliczony w całości. Lokal użytkowy był wykorzystywany w działalności opodatkowanej podatkiem dochodowym i podatkiem VAT 23% - usługi prawne. Obecnie działalność jest zawieszona. Podatniczka nie ponosiła wydatków w równej albo większej wysokości niż 30% wartości lokalu. Czy sprzedaż ww. lokalu będzie podlegała opodatkowaniu VAT, czy sprzedaż będzie zwolniona z VAT? VAT od zakupów dot. odwołanych imprez przez koronawirusa Jeżeli nabycie towarów i usług było dokonane z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług i skoro działalność w zakresie organizowania wydarzeń kulturalnych została zawieszona z przyczyn niezależnych od woli przedsiębiorcy, tj. w sposób niezawiniony, jego prawo do odliczenia w związku z ww. nabyciem zostanie zachowane, a tym samym nie będzie podstaw do dokonywania korekt odliczonego podatku. Tak uznał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej. Sprzedaż domu wykorzystywanego w sposób mieszany Sprzedaż części budynku wykorzystywanej do własnych potrzeb mieszkaniowych nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji również dostawa udziału w gruncie przypadającego na ww. część budynku nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT jako sprzedaż realizowana z majątku prywatnego. Natomiast w przypadku sprzedaży budynku w części w jakiej jest on wykorzystywany wyłącznie do działalności kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu. Sprzedaż domu wykorzystywanego w sposób mieszany Sprzedaż części budynku wykorzystywanej do własnych potrzeb mieszkaniowych nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji również dostawa udziału w gruncie przypadającego na ww. część budynku nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT jako sprzedaż realizowana z majątku prywatnego. Natomiast w przypadku sprzedaży budynku w części w jakiej jest on wykorzystywany wyłącznie do działalności kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu. mieszkań po remoncie zwolniona z VAT Przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie określonym PKD - kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek. W swojej działalności będzie kupował i sprzedawał nieruchomości mieszkalne na rynku wtórnym (co najmniej dwa lata po zasiedleniu). Będzie zatem skupował mieszkania od osób fizycznych, remontował je (ulepszenie nigdy nie przekroczy 30% wartości początkowej) i sprzedawał również osobom fizycznym. Czy sprzedaż ww. nieruchomości będzie zwolniona z VAT? i imprezy: Odliczenie VAT od zakupów dot. odwołanych wydarzeń Jeżeli nabycie towarów i usług było dokonane z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług i skoro działalność w zakresie organizowania wydarzeń kulturalnych została zawieszona z przyczyn niezależnych od woli przedsiębiorcy, tj. w sposób niezawiniony, jego prawo do odliczenia w związku z ww. nabyciem zostanie zachowane, a tym samym nie będzie podstaw do dokonywania korekt odliczonego podatku. Tak uznał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej. budynku na terytorium RP przez nierezydenta jako czynność zwolniona z VAT Sprzedaż nieruchomości jako dostawa towarów jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Są jednak pewne przypadki, w których zwolniona z podatku jest dostawa nieruchomości budynkowej. A może zasadą jest jednak zwolnienie z opodatkowania? Kiedy zwolnienie znajdzie zastosowanie? Czy jeśli dostawę realizuje nierezydent, transakcja może skorzystać ze zwolnienia? preferencje w VAT w związku z koronawirusem - objaśnienia podatkowe MF Na swojej stronie internetowej Ministerstwo Finansów opublikowało objaśnienia podatkowe ws. nowych preferencji stosowanych w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. MF wyjaśnia w nich wątpliwości, jakie powstały przy stosowaniu przepisów tzw. Tarcz antykryzysowych, a dotyczących preferencji w podatkach dochodowych, podatku od towarów i usług, podatku od nieruchomości, czy innych zawartych w tych ustawach. Z uwagi na obszerność tych wyjaśnień będziemy je publikować we fragmentach. Dzisiaj część dotycząca podatku VAT. preferencje w VAT w związku z koronawirusem - objaśnienia podatkowe MF Na swojej stronie internetowej Ministerstwo Finansów opublikowało objaśnienia podatkowe ws. nowych preferencji stosowanych w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. MF wyjaśnia w nich wątpliwości, jakie powstały przy stosowaniu przepisów tzw. Tarcz antykryzysowych, a dotyczących preferencji w podatkach dochodowych, podatku od towarów i usług, podatku od nieruchomości, czy innych zawartych w tych ustawach. Z uwagi na obszerność tych wyjaśnień będziemy je publikować we fragmentach. Dzisiaj część dotycząca podatku VAT. od sprzedaży domu wykorzystywanego w części do działalności Sprzedaż części budynku wykorzystywanej do własnych potrzeb mieszkaniowych nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji również dostawa udziału w gruncie przypadającego na ww. część budynku nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT jako sprzedaż realizowana z majątku prywatnego. Natomiast w przypadku sprzedaży budynku w części w jakiej jest on wykorzystywany wyłącznie do działalności kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu. remont i sprzedaż mieszkania. A co z VAT? Przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie określonym PKD - kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek. W swojej działalności będzie kupował i sprzedawał nieruchomości mieszkalne na rynku wtórnym (co najmniej dwa lata po zasiedleniu). Będzie zatem skupował mieszkania od osób fizycznych, remontował je (ulepszenie nigdy nie przekroczy 30% wartości początkowej) i sprzedawał również osobom fizycznym. Czy sprzedaż ww. nieruchomości będzie zwolniona z VAT? lokalu, który stał się towarem handlowym W praktyce gospodarczej nie należą do odosobnionych przypadki, gdy vatowcy kupują mieszkania od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Następnie inwestują w nie dokonując remontu, adaptacji, modernizacji i odsprzedają taką nieruchomość. lokalu, który stał się towarem handlowym W praktyce gospodarczej nie należą do odosobnionych przypadki, gdy vatowcy kupują mieszkania od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Następnie inwestują w nie dokonując remontu, adaptacji, modernizacji i odsprzedają taką nieruchomość. ulepszona – co z VAT przy zbyciu? Rozpocząć należy od wyjaśnienie pojęcia „ulepszenie”. Podatnik może ponosić różnego rodzaju nakłady na środki trwałe, którymi być mogą nieruchomości. Sposób ponoszenia wydatków na środki trwałe określają przepisy ustaw o podatku dochodowym. Nakłady te mogą mieć dwie formy: remontów, ulepszeń, które przybierają postać przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji. Sprzedaż części działki nabytej w spadku bez VAT Z uzasadnienia: Działania podatnika, w stosunku do stanowiących jego własność składników majątkowych (w tym mienia nieruchomego), wykazują cechy zorganizowania i ciągłości charakteryzujące działalność gospodarczą, gdy podejmowane przez niego czynności, związane z zagospodarowaniem tego mienia i jego rozporządzaniem, będą istotnie odbiegały od normalnego wykonywania prawa własności, a nadto podatnik z operacji tych uczyni sobie lub ma zamiar uczynienia stałego (a nie okazjonalnego) źródła zarobkowania. Rezygnacja ze zwolnienia w akcie notarialnym Pytanie: Czy oświadczeniami zawartymi w akcie notarialnym sporządzonym przez notariusza Strony transakcji skorzystały z możliwości zrezygnowania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług (VAT) dostawy wskazanego w nim budynku, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług? działki z rozpoczętą budową a VAT W obrocie gospodarczym nie należą do rzadkości transakcje dotyczące działek gruntowych. Jedne z nich są terenami rolnymi, inne terenami przeznaczonymi pod zabudowę. Zdarzają się też takie, na których rozpoczęta została budowa, a właściciel zdecydował się ich pozbyć ponieważ np. zmienił profil działalności. Przy takiej transakcji mogą niekiedy powstać problemy z ustaleniem właściwej dla niej stawki VAT. Sytuacje takie występują, gdy sprzedawana jest działka z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, dla których to obiektów ustawodawca w określonych przypadkach przewidział możliwość zastosowania 8% stawki VAT. Ma to miejsce w przypadku objęcia ich społecznym programem mieszkaniowym co dotyczy budynków jednorodzinnych o powierzchni nie przekraczającej 300 m2 i lokali mieszkalnych nie większych niż 150 m2. Sprzedaż gruntu zabudowanego budynkiem do rozbiórki Podatnicy sprzedając i kupując nieruchomości stykają się z różnorodnymi stanami faktycznymi. Przedmiotem transakcji mogą być budynki, grunty ich pozbawione przeznaczone do zabudowy. Jednakże nie należą do rzadkości sytuacje, gdy pomimo, iż na gruncie znajduje się budynek nabywca nie jest w ogóle zainteresowany jego kupnem a ekonomiczny sens transakcji sprowadza się do nabycia działki, na której się on znajduje. Z reguły naniesienie takie jest stare, w złym stanie technicznym i dla nabywcy nie przedstawia żadnej wartości. Wprost przeciwnie jest problemem, bowiem aby przystąpić do realizacji inwestycji zmuszony jest go z działki usunąć poprzez rozbiórkę lub takiej sytuacji zadać można pytanie czy obiekt tego rodzaju jest rzeczywiście budynkiem. 2019: Nowa definicja pierwszego zasiedlenia w VAT Od 1 września r. zmienione zostaną przesłanki stosowania zwolnienia dla dostaw budynków, budowli i ich części, a dokładnie zlikwidowany zostanie warunek, że ich zasiedlenie musi nastąpić w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu - zmiana ta stanowi realizację wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z dnia 16 listopada 2017 r. w sprawie C-308/16 Kozuba Premium Selection Sp. z 2019: Nowa definicja pierwszego zasiedlenia w VAT Od 1 września r. zmienione zostaną przesłanki stosowania zwolnienia dla dostaw budynków, budowli i ich części, a dokładnie zlikwidowany zostanie warunek, że ich zasiedlenie musi nastąpić w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu - zmiana ta stanowi realizację wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z dnia 16 listopada 2017 r. w sprawie C-308/16 Kozuba Premium Selection Sp. z mieszkań do dalszej odsprzedaży a zwolnienie z podatku VAT Lokale mieszkalne zakupione w celu remontu i odsprzedaży stanowią towar handlowy. Tym samym skoro nie mamy do czynienia ze środkiem trwałym, nakłady ponoszone na ww. lokale nie stanowią ulepszenia w rozumieniu art. 22g ust. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - ulepszenie jest bowiem pojęciem, które dotyczy wyłącznie składników majątku będących środkami trwałymi. lepiej kupić używany budynek z VAT Zwolnienie z VAT sprzedaży używanych budynków może wydawać się dobrodziejstwem, jednak dla vatowca jest ono często niekorzystne. Pozbawia go bowiem prawa do odliczenia podatku naliczonego na wcześniejszym etapie obrotu. Ustawodawca zdecydował się więc wprowadzić w tym zakresie wyjątek od zasady. Zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy o VAT, podatnik może zrezygnować z przysługującego mu prawa do zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10, a więc w sytuacji gdy dostawa dokonywana będzie po upływie dwóch lat od pierwszego zasiedlenia i wybrać opodatkowanie takiej czynności. lepiej kupić używany budynek z VAT Zwolnienie z VAT sprzedaży używanych budynków może wydawać się dobrodziejstwem, jednak dla vatowca jest ono często niekorzystne. Pozbawia go bowiem prawa do odliczenia podatku naliczonego na wcześniejszym etapie obrotu. Ustawodawca zdecydował się więc wprowadzić w tym zakresie wyjątek od zasady. Zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy o VAT, podatnik może zrezygnować z przysługującego mu prawa do zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10, a więc w sytuacji gdy dostawa dokonywana będzie po upływie dwóch lat od pierwszego zasiedlenia i wybrać opodatkowanie takiej czynności. o pierwszym zasiedleniu w VAT po wyroku TS UE Z uzasadnienia: Wskazane przepisy tejże dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwiają się one, aby takie przepisy krajowe uzależniały owo zwolnienie od warunku, zgodnie z którym w wypadku "ulepszenia" istniejącego budynku poniesione wydatki nie mogą przekroczyć 30% początkowej wartości tego budynku, o ile rzeczone pojęcie "ulepszenia" jest interpretowane w taki sam sposób jak pojęcie "przebudowy" zawarte w art. 12 ust. 2 dyrektywy VAT, to znaczy tak, że odnośny budynek powinien być przedmiotem istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany jego wykorzystania lub w celu znaczącej zmiany warunków jego zasiedlenia. z VAT sprzedaży budynku po jego wcześniejszym najmie Pytanie: Wnioskodawca zamierza sprzedać budynek, który nabył w 1999 r. Od 2009 r. budynek ten był wykorzystywany przez Wnioskodawcę na potrzeby prowadzonej indywidualnej działalności gospodarczej - wynajmował budynek firmom prowadzącym działalność. Obecnie nadal budynek jest przedmiotem najmu. Wnioskodawca nie ponosił nakładów na ulepszenie przedmiotowego budynku, wynoszących co najmniej 30% jego wartości początkowej. Czy w momencie sprzedaży prawa własności ww. budynku Wnioskodawca będzie korzystał ze zwolnienia od podatku? używanego budynku - zwolnienie z podatku VAT Dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Korekta VAT od inwestycji w obcym środku trwałym Z uzasadnienia: Skarżącej przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od wydatków poniesionych na nakłady na sieć, ujętych w ewidencji środków trwałych, jako inwestycje w obcych środkach trwałych. Jednakże w wyniku rozwiązania umowy prawo to ustało. Nakłady na sieć poczynione przez skarżącą zatrzymał właściciel sieci, w konsekwencji pozostawione w całości nakłady, od których odliczono podatek naliczony oczywiście nie będą już służyć czynnościom opodatkowanym, albowiem w tej sytuacji dochodzi do zmiany przeznaczenia dokonanego ulepszenia. W konsekwencji skarżąca zobowiązana jest do dokonania korekty podatku naliczonego od inwestycji w obcym środku trwałym, która nie została zamortyzowana. Darowizna firmowej nieruchomości nie zawsze z VAT Z uzasadnienia: Darowizna będzie stanowić czynność opodatkowaną tylko wówczas, gdy spełniony zostanie warunek określony w art. 7 ust. 2 in fine ustawy o VAT, tj. gdy darczyńcy przysługiwało prawo do odliczenia choćby części podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia przedmiotu darowizny lub jego części składowych. Wspomniany warunek ma charakter sine qua non, a zatem jego niespełnienie powoduje, że czynność darowizny w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. od sprzedaży gruntu zabudowanego przez dzierżawcę W przypadku sprzedaży dzierżawcy dzierżawionego gruntu, z posadowionym na nim budynkiem, na rzecz którego poczynił on samodzielne nakłady, dające mu możliwość rozporządzania nim jak właściciel, art. 7 ust. 1 i art. 29 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.) oraz art. 43 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 2 pkt 33 (w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r.) rozumieć należy w ten sposób, że przedmiotem dostawy jest jedynie grunt, mający charakter terenu budowlanego, co oznacza opodatkowanie takiej dostawy stawką podstawową - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. gruntu wraz z budynkami objętymi różnymi stawkami VAT Sprzedając grunt wraz z posadowionymi na nim budynkami podatnik VAT ma obowiązek zastosować jedną stawkę podatku. Z podatkowego punktu widzenia w takim przypadku następują dwie dostawy, dostawa gruntu i dostawa budynku. Problem z ujednoliceniem stawki VAT pojawia się w przypadku, gdy na tej samej działce znajdują się budynki, których sprzedaż objęta jest różnymi stawkami VAT. gruntu wraz z budynkami objętymi różnymi stawkami VAT Sprzedając grunt wraz z posadowionymi na nim budynkami podatnik VAT ma obowiązek zastosować jedną stawkę podatku. Z podatkowego punktu widzenia w takim przypadku następują dwie dostawy, dostawa gruntu i dostawa budynku. Problem z ujednoliceniem stawki VAT pojawia się w przypadku, gdy na tej samej działce znajdują się budynki, których sprzedaż objęta jest różnymi stawkami VAT. Pierwsze zasiedlenie nie tylko w ramach czynności opodatkowanej VAT Z uzasadnienia: Definicja "pierwszego zasiedlenia" powinna brzmieć następująco: pod pojęciem pierwszego zasiedlenia rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich: a) wybudowaniu lub b) ulepszeniu (rozumianego jako synonim przebudowy), jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie (przebudowę), w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej. Z tych też względów wykładnia przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT uznająca, że aby nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku musi dojść do oddania go po ulepszeniu do użytkowania w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu (np. w najem) jest sprzeczna z art. 12 ust. 2 dyrektywy 112 oraz art. 135 ust. 1 lit. j) dyrektywy 112. Handel nieruchomościami mieszkalnymi z osobami fizycznymi Sprzedaż nieruchomości mieszkalnych wykonywana w ramach działalności gospodarczej polegającej na ich zakupie i sprzedaży w obrocie z osobami fizycznymi będzie zwolniona z podatku VAT zarówno przypadku lokali, w stosunku do których od momentu wydania ich do użytkowania pierwszemu nabywcy (użytkownikowi) minęły 2 lata, jak i w stosunku do których od momentu wydania ich do użytkowania pierwszemu nabywcy (użytkownikowi) nie minęły 2 lata. gmina odzyska VAT przy dofinansowanej inwestycji Dokonując aportu nowowybudowanej infrastruktury do spółki gminnej, Gmina dokona czynności opodatkowanej (dostawy budowli). Jednocześnie aport ten nie będzie korzystał z żadnego ze zwolnień od podatku przewidzianych dla dostawy budynku/budowli lub ich części, gdyż nie będą spełnione przesłanki określone w przepisach ustawy VAT (wytworzona infrastruktura zostanie przekazana w ramach pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy i Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy jej wytworzeniu). przez podatnika VAT nieruchomości nabytej od osoby prywatnej Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług za towary uznawane są rzeczy oraz ich części, a w świetle Kodeksu cywilnego nieruchomość gruntowa to część powierzchni ziemi stanowiąca odrębny przedmiot własności, i jest bez wątpienia rzeczą. Co do zasady – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – sprzedaż gruntu jest przedmiotem opodatkowania VAT. Są jednak od niej wyjątki: przez podatnika VAT nieruchomości nabytej od osoby prywatnej Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług za towary uznawane są rzeczy oraz ich części, a w świetle Kodeksu cywilnego nieruchomość gruntowa to część powierzchni ziemi stanowiąca odrębny przedmiot własności, i jest bez wątpienia rzeczą. Co do zasady – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – sprzedaż gruntu jest przedmiotem opodatkowania VAT. Są jednak od niej wyjątki: [ 1 ] . [ 2 ] . [ 3 ] następna strona »
4) podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113 ustawy o VAT,
Obecnie sprzedaż nieruchomości ciągle rośnie – i to zarówno tych nowych, jak i używanych. Podatnicy często zmieniają swoje mienie nieruchome ze względu na konieczność posiadania większego. Ponadto wielu przedsiębiorców sprzedaje nieruchomości w celu poprawy swojej sytuacji finansowej. Przy zakupie nieruchomości istotne może być czy nastąpiło przy tym pierwsze zasiedlenie czy nie, ponieważ może mieć to wpływ na rozliczenie podatku VAT. Pierwsze zasiedlenie a zwolnienie z VAT - kiedy występuje? Sprawdź! Opodatkowanie sprzedaży nieruchomości Zgodnie z art. 7 ust. 1 Ustawy o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT) przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Biorąc pod uwagę powyższe, należy przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT zbycie nieruchomości gruntowej, jak również budynków i budowli lub ich części, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 pkt 1 ustawy o VAT. Powyższe nie oznacza, że każda sprzedaż nieruchomości stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług: aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Tym samym, aby daną sprzedaż opodatkować podatkiem VAT, należy ją wykonać w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Przykład 1. Podatnik odziedziczył po babci dwa mieszkania. Jedno z mieszkań znajduje się w miejscowości, w której podatnik nie mieszka. Podatnik nie prowadzi działalności gospodarczej. Wartość sprzedanego mieszkania to 220 000 zł. Czy w takiej sytuacji podatnik musi je opodatkować podatkiem VAT? W tej sytuacji dochodzi do sprzedaży majątku prywatnego nabytego w spadku. Działaniom dokonującego tej dostawy nie można przypisać znamion prowadzenia działalności gospodarczej (w rozumieniu ustawy o VAT), co w efekcie przesądza o nieuzyskaniu przez niego statusu podatnika. Nie mamy tutaj zatem do czynienia z dostawą towarów opodatkowaną podatkiem VAT. Pierwsze zasiedlenie a zwolnienie z VAT - kiedy można skorzystać? Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone w art. 43 ustawy. W ust 1 pkt 10 i 10a ustawa o VAT przewiduje zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości zabudowanych, spełniających określone w tych przepisach warunki. Stosownie do treści art. 43 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim; pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest, co do zasady, zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. W świetle art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT zwalnia się natomiast od podatku również dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że: w stosunku do tych obiektów dokonującemu ich dostawy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego; dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów. Przy czym wskazać należy, iż zgodnie z art. 43 ust. 7a ustawy o VAT warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat. Przykład 2. Podatnik zakupił magazyny, od których odliczył podatek VAT. Rok temu przedsiębiorca dokonał modernizacji magazynów. Wartość ulepszenia magazynów to ponad 50% wartości początkowej magazynów. Podatnik dokonał w tym roku sprzedaży magazynów. Czy powyższa sprzedaż podlega opodatkowaniu? Tak, w tym przypadku podatnik będzie musiał opodatkować sprzedaż magazynów, ponieważ ulepszenie przekroczyło 30% wartości początkowej magazynów. Pierwsze zasiedlenie – definicja Definicję pierwszego zasiedlenia znajdziemy w art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej. Przykład 3. Firma budowlana wybudowała budynek z lokalami użytkowymi. Trzy znajdujące się w tym budynku lokale użytkowe zostały sprzedane i wydane nabywcy, który będzie w nich prowadził działalność handlową. Lokale zostały wydane (sprzedane) 10 października 2019 roku. W tym też dniu doszło do pierwszego zasiedlenia tych lokali użytkowych. W tym przypadku podatnik, który zakupił lokale, zaczął je użytkować na własne potrzeby. Zakup nieruchomości spowodował, iż doszło do pierwszego zasiedlenia. Przykład 4. 10 maja 2019 roku podatnik rozpoczął użytkowanie wybudowanego przez siebie budynku magazynowego. Czy w takiej sytuacji doszło do pierwszego zasiedlenia? Tak, w tym przypadku doszło do pierwszego zasiedlenia, pomimo iż budynek nie został oddany do użytkowania w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu. Tym samym, poza oddaniem do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, obecnie trzeba rozpoznać pierwsze zasiedlenie w momencie rozpoczęcia użytkowania na potrzeby własne tych budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu. Należy podkreślić, iż już wcześniejsze stanowiska organów podatkowych przyjmowało, że aby mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, jego używania, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej (patrz interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 sierpnia 2019 roku, Tym samym zmiana dostosowała przepisy do dotychczasowej linii orzeczniczej. Ulepszenie nieruchomości Warto przypomnieć, że pojęcie ulepszenia z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT rozumie się zgodnie z przepisami ustaw o podatku dochodowym. W świetle regulacji budynki, budowle lub ich części uważa się za ulepszone, jeżeli suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym jest wyższa niż 10 000 zł. Ponadto, aby mówić o ulepszeniu, wydatki winny powodować wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzone okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Przykład 5. Podatnik poniósł wydatki na remont budynku o wartości początkowej 200 000 zł w kwocie 80 000 zł. Remont był spowodowany koniecznością wymiany instalacji ciepłowniczej oraz remontem dachu. Czy w tym przypadku doszło do ulepszenia i powoduje to utratę przez ten budynek statusu zasiedlonego w rozumieniu VAT? Nie, powyższy remont nie powoduje utraty statusu pierwszego zasiedlenia. Mamy tutaj do czynienia z remontem uszkodzonych instalacji i pokrycia dachowego. Powyższe nie powoduje wzrostu wartości użytkowej budynku – nastąpiło bowiem odtworzenie wartości użytkowej budynku. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 12 kwietnia 2016 roku, IBPB-1-2/4510/215/16/AP, czytamy, że: „różnica między nakładami na remont a nakładami na ulepszenie środków trwałych polega na tym, że pierwsze z nich zmierzają do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej środków trwałych, a drugie do podjęcia czy rozszerzenia działalności w drodze budowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, powodującej istotną zmianę cech użytkowych”. Podsumowując, nowa definicja pierwszego zasiedlenia dostosowała ją do wcześniejszych orzeczeń w tym zakresie. Powyższe powoduje, iż podatnicy będą mogli stosować zwolnienie z opodatkowania VAT nieruchomości bez konieczności powoływania się na orzeczenia i interpretacje.
Przy odliczaniu podatku Vat bardzo istotny jest termin zakupu lokalu użytkowego.Art 86. ust. 10. ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, iż prawo do odliczenia podatku Vat przysługuje w tym okresie rozliczeniowym, w którym powstał obowiązek podatkowy, ale nie wcześniej, niż w okresie, w którym doszło do wystawienia i przekazania faktury Vat ( art. 86 ust. 10b pkt 1).
Artykuł autorstwa eksperta PKF (Edyta Głębicka - Doradca podatkowy), został opublikowany w czerwcu 2015 r. na łamach miesięcznika " Wolą ustawodawcy, dostawa nieruchomości co do zasady podlega zwolnieniu od podatku VAT, chyba że mamy do czynienia, mówiąc w pewnym uproszczeniu, z nieruchomościami nowymi (niezasiedlonymi). Pomijamy tutaj zagadnienie dostawy samych gruntów, które przecież nieruchomościami są, ale w odniesieniu do nich ustawodawca nie posługuje się wyznacznikiem pierwszego zasiedlenia. Zatem, przedmiotem naszych rozważań będzie dostawa nieruchomości w postaci budynków i budowli lub ich części. W tym miejscu istotne przypomnienie: zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm., dalej „ustawa o VAT”), w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Dotyczy to także gruntu w użytkowaniu wieczystym. Z praktycznego punktu widzenia oznacza to tyle, że grunt jest opodatkowany na takich samych zasadach jak budynek na nim posadowiony (grunt „idzie” za budynkiem, tak co do momentu opodatkowania, jego wartość / cena zawiera się w podstawie opodatkowania całej nieruchomości, taka sama jest stawka opodatkowania). Art. 43 ust. 1 pkt 2 czy art. 43 ust. 1 pkt 10 lub 10 a? Zwróćmy w pierwszej kolejności uwagę na zwolnienie, wskazane w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Jest to przepis, który do końca 2013 r. dotyczył dostaw tzw. towarów używanych, przy czym jako zdefiniowane w ustawie towary używane traktowane były tylko ruchomości. Ergo, szukając zwolnienia dla używanych, starych nieruchomości, trzeba było znaleźć dla nich odrębną regulację w art. 43 ustawy o VAT. Znajdowała się ona w pkt 9 (grunty), pkt 10 i pkt 10a tego przepisu. Znajduje się zresztą do tej pory, w brzmieniu co do zasady niezmienionym. Jednakże od 2014 r. zdecydowanej zmianie uległo brzmienie pkt 2 tego przepisu. Obecnie zwolniona z VAT na podstawie tego przepisu jest dostawa towarów wykorzystywanych przez podatnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Pojawia się pytanie, czy podatnik, który sprzedaje zabudowaną nieruchomość, może skorzystać z tego zwolnienia, niezależnie od tego, jak długo ją posiada i jak ją wykorzystywał (w znaczeniu czy na własne potrzeby czy oddał do używania)? Nie widzę ku temu przeciwwskazań. Muszą być tylko spełnione łącznie dwa warunki, tj.: nieruchomość była wykorzystywana wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku (a zatem u podatnika prowadzącego działalność zwolnioną może to być w szczególności wybudowany przez niego biurowiec) i przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tej nieruchomości podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT (co przy prowadzeniu działalności zwolnionej jest oczywiste). Notabene, finalnie do zwolnienia od podatku VAT doszlibyśmy w przypadku podatnika prowadzącego działalność zwolnioną także na podstawie przepisów odnoszących się wprost do nieruchomości. Podatnik jednak, który nie prowadzi działalności zwolnionej, chcąc skorzystać z ewentualnego zwolnienia dostawy nieruchomości od podatku VAT, musi nadal odnosić się do przepisów wprost dotyczących dostawy nieruchomości. Są to wskazane już wyżej przepisy art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10 a ustawy o VAT. Zwolnienie dostawy a pierwsze zasiedlenie Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: a. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, b. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Z treści ww. przepisu wynika, że dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynku lub budowli, kluczowym jest ustalenie kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu. Według art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich: a. wybudowaniu lub b. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej. Użyte w art. 2 pkt 14 ustawy sformułowanie „w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu” wskazuje na katalog czynności wymienionych w art. 5 ustawy; dana czynność musi podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, choć nie jest konieczne, aby podatek od tejże był faktycznie naliczony - może to być czynność zwolniona od podatku (czynność podlegająca opodatkowaniu, z jednoczesną preferencją w postaci zwolnienia od opodatkowania). Innymi słowy, w odniesieniu do zbywanej nieruchomości musiały już nastąpić czynności co do zasady opodatkowane VAT, tzn. musiała ona już wcześniej być przedmiotem sprzedaży (w tym na rzecz obecnie zbywającego) lub też musiała być np. wynajmowana innemu podatnikowi. Jeżeli natomiast w sprawie mielibyśmy do czynienia z budynkiem wybudowanym przez podatnika, który chce dokonać jego sprzedaży, i używał on tego budynku wyłącznie na własne potrzeby, to do jego zasiedlenia nie doszło (choćby był to budynek wybudowany 20 lat temu), i sprzedaż podlegałaby opodatkowaniu. Żeby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynków (budowli) lub ich części do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli zatem podatnik wybuduje obiekt, lub go zmodernizuje, przy czym nakłady na ulepszenie przekroczą 30% jego wartości początkowej, a następnie obiekt ten (lub ulepszenie) zostanie oddany do użytkowania (wprowadzony przez podatnika do ewidencji środków trwałych), nie oznacza to, że został on zasiedlony. Oddanie do użytkowania nie nastąpiło bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało natomiast miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany obiekt (jego część) zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę, najem. Zarówno sprzedaż, jak i dzierżawa, czy najem są bowiem czynnościami podlegającymi opodatkowaniu (podobnie WSA w Szczecinie wyrok z dnia 8 października 2013 r. sygn. akt I SA/Sz 474/13). Z powyższego więc wynika, że do pierwszego zasiedlenia może dochodzić wiele razy – o ile bowiem dana nieruchomość może zostać tylko raz wybudowana, o tyle wielokrotnie może być ona ulepszana w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Do pierwszego zasiedlenia będzie zatem dochodziło po każdym ulepszeniu stanowiącym co najmniej 30% wartości początkowej obiektu i oddaniu do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu (np. najem, dzierżawa, sprzedaż) pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi obiektu. Problemy praktyczne pierwszego zasiedlenia Niestety wskazane regulacje podatkowe powodują nie lada problemy w praktyce, jak chociażby w zakresie tego, czy do pierwszego zasiedlenia dochodzi w przypadku dokonania czynności opodatkowanej w odniesieniu do części nieruchomości (np. oddanie w najem części budynku), czy dochodzi do pierwszego zasiedlenia w razie rozpoczęcia użytkowania wybudowanego budynku hotelowego, czy zmodernizowanie wynajmowanego budynku w czasie trwającej umowy (wartość nakładów oczywiście wyższa niż 30% wartości początkowej) wymaga do zwolnienia jego pierwszego zasiedlenia wobec innego najemcy, jak również w zakresie tego, do jakiej wartości odnosić owe 30% nakładów modernizacyjnych oraz czy kumulować wartość wydatków ulepszeniowych poniesionych w okresie kilku lat. Wiele z tych kwestii nadal nie jest przedmiotem jednoznacznych rozstrzygnięć i niewątpliwie w każdym bardziej skomplikowanym przypadku, sugerować należy wystąpienie z wnioskiem o indywidualną interpretację podatkową. Poniżej choć skrótowo zostaną rozwinięte zasygnalizowane wątpliwości. 30% wartości początkowej Zgodnie ze stanowiskiem Ministra Finansów wyrażonym w interpretacji indywidualnej z dnia 17 marca 2014 r. sygn. ILPP1/443-1138/13-5/AWa, „wyliczając wartość poniesionych nakładów - w celu wyliczenia udziału procentowego należy odnosić się do wartości historycznej (wynikającej z każdego kolejnego momentu pierwszego zasiedlenia - pierwsze zasiedlenie w swoich skutkach - zwłaszcza w przypadku ulepszeń - jest równoważne nabyciu budynku). Wyliczając % ulepszeń, poszczególne zadania inwestycyjne stanowiące ulepszenie w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym należy rozliczać odrębnie, odnosząc każdorazowo do wartości początkowej. Aktualizacja o poprzednie ulepszenia następuje po przekroczeniu każdorazowo 30% poprzedniej wartości początkowej.”. Abstrahując od budzącego wątpliwości stwierdzenia, iż aktualizacja (czego?) o poprzednie ulepszenia następuje po przekroczeniu każdorazowo 30% poprzedniej wartości początkowej (na gruncie podatku dochodowego co do zasady wydatki ulepszeniowe o kwocie wyższej niż 3500 zł w skali roku podatkowego podwyższają wartość początkową), stwierdzić zatem należy, że podatnik powinien faktycznie zbadać, czy poniósł do momentu dostawy wydatki ulepszeniowe, których suma jest wyższa niż 30% wartości początkowej właściwej dla potrzeb dokonania ostatnich wydatków (jeśli modernizacje były dokonywane na przestrzeni kilku lat). Jeśli tak, to co do zasady, musiałby dokonać kolejnego pierwszego zasiedlenia zmodernizowanej nieruchomości, żeby skorzystać ze zwolnienia lub musiałby jej używać w działalności opodatkowanej przez 5 lat od poniesienia wydatków, które spowodowały przekroczenie 30% (o czym w dalszej części). Ulepszenie nieruchomości będącej przedmiotem najmu a pierwsze zasiedlenie Analiza definicji pierwszego zasiedlenia skłania do rozważenia, czy fakt nieprzerwanego trwania umowy najmu, a więc czynności opodatkowanej VAT, tej samej, w trakcie dokonywania ulepszeń, których wartość przekroczyła 30% wartości początkowej, jak i po dokonaniu tych ulepszeń, powoduje, że w odniesieniu do nieruchomości (względnie jej części) powstało już „ponowne” pierwsze zasiedlenie w rozumieniu ustawy o VAT, czy też nie. Innymi słowy, czy fakt nieprzerwanego trwania umowy najmu po zdarzeniu kreującym potencjalnie tzw. pierwsze zasiedlenie (ulepszenia o wartości co najmniej 30% wartości początkowej) powoduje, że nastąpiło pierwsze zasiedlenie. Gramatycznie przepisy ujmując, istnieją niestety przesłanki przemawiające za tym, że jednak nie nastąpiło. Istotnym jest bowiem fakt, iż przez pierwsze zasiedlenie nieruchomości rozumie się zdarzenie łączące następujące cechy: następuje oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi po ulepszeniu, jeśli wydatki przekroczyły 30% wartości początkowej. Sformułowanie „oddania do użytkowania”, w kontekście umowy najmu, oznacza jednak moment wydania przedmiotu do użytkowania, a nie trwanie tej umowy. Tym samym oznaczałoby to, że oddanie do użytkowania zmodernizowanego budynku miało miejsce w dacie rozpoczęcia umowy. Po dokonaniu ulepszenia przekraczającego 30% wartości początkowej, budynek nie był przedmiotem „nowego/kolejnego” wydania w ramach najmu, a jedynie kontynuowana była stara umowa (ta sama czynność opodatkowana, do której budynek został dawno wydany). Sposobem na uniknięcie wskazanej wątpliwości byłoby zakończenie umowy najmu na czas modernizacji i zawarcie kolejnej po zakończeniu prac. Wydanie w wykonaniu czynności opodatkowanych części nieruchomości Gdy dochodzi do wynajmu jednej z części danej nieruchomości (np. danego pomieszczenia), to określenie, czy doszło do pierwszego zasiedlenia nieruchomości czy też nie, nie jest takie oczywiste. Kwestia ta rodzi liczne spory również w orzecznictwie sądów administracyjnych. Z jednej strony, nie wydaje się bowiem zasadne dzielenie jednego obiektu budowlanego będącego przedmiotem dostawy na odrębne części (zasiedloną i niezasiedloną) wyłącznie dla potrzeb opodatkowania VAT, jeśli z prawnego oraz ekonomicznego punktu widzenia sprzedaży podlega jeden obiekt jako całość. WSA w Warszawie w wyroku z dnia 14 września 2010 r. (sygn. III SA/Wa 1359/10) stwierdził, że wynajęcie jedynie części nieruchomości skutkuje pierwszym zasiedleniem. Należy jednak podkreślić, iż zarówno wśród sądów administracyjnych, jak i organów podatkowych dominuje stanowisko, zgodnie z którym w przypadku wynajęcia, wydzierżawiania lub też wyleasingowania jedynie części budynku lub budowli, pierwsze zasiedlenie wystąpiło wyłącznie w odniesieniu do tej właśnie części obiektu. Przykładowo w wyroku NSA z 4 października 2011 r. (sygn. akt I FSK 1605/10) stwierdzono, iż „w przypadku piętra budynku, które było wydzierżawione lub wynajmowane – w świetle przedstawionej definicji – pierwsze zasiedlenie miało miejsce w momencie oddania tego piętra do użytku na podstawie umowy dzierżawy lub najmu. A zatem zbycie tej części piętra przed upływem dwóch lat od tak rozumianego pierwszego zasiedlenia nie będzie zwolnione z podatku od towarów i usług”. Podobne stanowisko zostało wyrażone w orzeczeniach WSA we Wrocławiu z 15 listopada 2011 r. (sygn. akt I SA/Wr 1228/11) oraz WSA w Gliwicach z 8 lutego 2010 r. (sygn. akt III SA/Gl 1359/09). W tym ostatnim Sąd uznał, że skoro wynajmowana była jedynie część nieruchomości, to tylko w stosunku do tej części doszło do pierwszego zasiedlenia. Do analogicznych wniosków doszedł również WSA we Wrocławiu, który w wyroku z 15 listopada 2013 r. w sprawie I SA/Wr 1228/11, nie podzielił argumentacji spółki, że oddanie w odpłatne użytkowanie podmiotowi trzeciemu części pomieszczeń biurowych powinno być traktowane jako oddanie do użytkowania całego budynku, a w rezultacie w całości objęte zwolnieniem z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Zdaniem sądu, definicję pierwszego zasiedlenia „może spełnić zarówno cały budynek, cała budowla jak i ich części w zależności od tego czy pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi oddano w użytkowanie, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, budynek, budowlę czy ich części”. Praktyka pokazuje, że organy podatkowe przychylają się zdecydowanie do drugiego z zaprezentowanych stanowisk. Potwierdza to chociażby interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 19 listopada 2012 r., sygn. ITPP1/443-1024/12/DM, w której organ skarbowy wyjaśnił, iż „…ustawodawca w definicji ustawowej zawartej w art. 2 pkt 14 ustawy wyraźnie wskazuje, że pierwsze zasiedlenie może dotyczyć zarówno budowli, budynków lub ich części. Intencją ustawodawcy było więc celowe rozróżnienie zastosowania zwolnienia do całych budynków, budowli lub ich części, dopuszczając możliwość objęcia zwolnieniem jedynie części nieruchomości (budynków, budowli). Zatem oddanie do użytkowania jedynie części budynku czy budowli w wykonaniu czynności opodatkowanych - wbrew poglądom Wnioskodawcy - nie stanowi o tym, że cały budynek lub budowla zostały zasiedlone.”. Podobnie w interpretacjach dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 4 marca 2011 r. (nr IBPP3/443-959/10/PH) i dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 marca 2011 r. (nr ILPP1/443-1284/10-4/BD). W kontekście powyższego przedmiotem wątpliwości interpretacyjnych może być co prawda ocena, czy przepisy, w zakresie w jakim odwołują się do „części” budynku/budowli zakładają jakąkolwiek ich część, czy też wyraźnie zdefiniowaną, wyodrębnioną i oznaczoną, niemniej biorąc pod rozwagę praktykę interpretacyjną organów, zasadnym wydaje się przyjęcie stanowiska, iż hipoteza normy pkt14 ustawy o VAT zakłada odniesienie się do jakiejkolwiek części budynku lub budowli. Mając to na uwadze, ze zwolnienia od VAT może co do zasady korzystać tylko część zbywanej nieruchomości, w odniesieniu do której doszło do zasiedlenia. Zasiedlenie budynku hotelowego Niewątpliwie budynek taki, z racji prowadzonej działalności, jest wykorzystywany do działalności w taki sposób, że udostępniane są gościom hotelowym pomieszczenia hotelowe, a więc przede wszystkim pokoje gościnne, ale i inne pomieszczenia, jak restauracja czy sale konferencyjne (jeśli takowe są). Czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Przedmiotem wątpliwości może być jednak uznanie, czy fakt krótkotrwałego udostępniania poszczególnych pomieszczeń hotelowych (pokoje gościnne, sale konferencyjne i inne) skutkuje uznaniem, iż nastąpiło tzw. pierwsze zasiedlenie, a więc w szczególności, czy nastąpiło wydanie budynku, budowli lub części, w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi po wybudowaniu. Zasadne wydaje się niestety postawienie tezy, że pojęcie „pierwszego zasiedlenia” rozumiane w sposób opisywany wcześniej, nie będzie miało zastosowania w odniesieniu do krótkotrwałego zakwaterowania gości hotelowych, czy też krótkotrwałego udostępniania sal konferencyjnych itp. Odwołując się bowiem do znaczenia językowego słowa „użytkowanie, użytkownik czy korzystanie”, obejmuje to używanie czegoś, korzystanie z czegoś w sposób racjonalny, przynoszący jak największy pożytek, eksploatowanie. W rezultacie, „użytkownikiem” pozostaje wtedy właściciel hotelu, jako podmiot rozporządzający i czerpiący korzyści z nieruchomości hotelowej. Nie ma zatem dostatecznych podstaw uprawniających do uznania, iż w sytuacji kiedy pomieszczenia hotelowe były/są przedmiotem krótkotrwałego udostępnienia na rzecz gości hotelowych, czy innych podmiotów trzecich, w ramach świadczonych usług hotelowych (opodatkowanych VAT), to nastąpiło tzw. pierwsze zasiedlenie, o którym mowa w pkt14 ustawy o VAT. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach podatkowych, np. IPPP1/443-748/13-2/AP z dnia 14 października 2013 r. czy IPTPP4/443-401/13-2/OS z dnia 2 września 2013 r. Jednakże tu istotna uwaga. Jakkolwiek jedna jaskółka wiosny nie czyni, to 30 października 2014 r. NSA wydał wyrok (sygn. akt I FSK 1545/13), który przełamuje poniekąd sposób rozumienia pojęcia „oddania do użytkowania w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu”. Orzeczenie NSA zapadło w sprawie fundacji, która kupiła grunt i wybudowała na nim parking. Następnie zaczęła odpłatnie udostępniać miejsca parkingowe. Po 3 latach postanowiła sprzedać parking. Zdaniem fundacji, oddanie parkingu do użytkowania nastąpiło w momencie rozpoczęcia odpłatnego udostępniania miejsc parkingowych. Organ podatkowy nie zgodził się z fundacją i stwierdził, iż fakt tymczasowego udostępniania miejsc parkingowych nie jest równoznaczny z pojęciem oddania do użytkowania parkingu pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi. Oddanie do użytkowania nastąpi dopiero w momencie sprzedaży parkingu podmiotowi trzeciemu. Podobne stanowisko w tej sprawie zajął WSA w Gliwicach, oddalając skargę fundacji. Sytuacja jest zatem podobna do sytuacji hotelarza. NSA zaś w swoim orzeczeniu podkreślił brak definicji terminu „użytkowanie" w ustawie o VAT. Jednocześnie zaznaczył, iż instytucja użytkowania jest uregulowana w stosownych przepisach Kodeksu cywilnego, przy czym nie ma żadnego uzasadnienia dla wąskiego rozumienia tego pojęcia na gruncie ustawy o VAT. Wskazał, iż zarówno organ jak i Sąd pierwszej instancji rozumiały oddanie do użytkowania szerzej niż jest to przewidziane w przepisach Kodeksu cywilnego, ponieważ stwierdziły, że najem, dzierżawa lub sprzedaż spełniają te kryteria. Jednak jednocześnie rozumiały je na tyle wąsko, iż sytuacja wynajmu miejsc parkingowych nie spełniła ich zdaniem definicji oddania do użytkowania. NSA orzekł, iż na gruncie ustawy o VAT każda forma korzystania z budynków, budowli lub ich części, również poprzez czasowe korzystanie z miejsc parkingowych, spełnia warunek przewidziany w art. 2 pkt 14 ustawy o VAT konieczny do uznania, że doszło do pierwszego zasiedlenia. Zdaniem Sądu nie ma podstaw do różnicowania skutków podatkowych podmiotu, który przez okres dłuższy niż dwa lata wynajmuje parking w całości lub w części na podstawie umowy najmu, od sytuacji podmiotu, który udostępnia taki parking na podstawie abonamentu czy jednorazowego wydruku z kasy rejestrującej. Jeżeli w jednym i drugim przypadku następuje to w ramach czynności opodatkowanej, to w obu mamy do czynienia z wydaniem nieruchomości w wykonaniu czynności opodatkowanej. W kwestii wydania obiektu na rzecz "pierwszego nabywcy" lub "użytkownika" NSA stwierdził, iż oznaczenie tej osoby jest niezbędne do określenia momentu, od którego liczony jest okres dwóch lat pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą budynku, budowli lub ich części, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Jednocześnie definicję użytkownika będzie spełniał każdy, kto rozpoczął korzystanie z obiektów. Rezygnacja ze zwolnienia W konkretnych okolicznościach faktycznych może się okazać, że stronom transakcji, które przenoszą własność nieruchomości poza pierwszym zasiedleniem, bardziej opłaca się opodatkować transakcję, np. w sytuacji, gdy nabywca potrzebuje kwot podatku naliczonego do zniwelowania własnego podatku należnego albo zwolnienie dostawy nieruchomości z podatku wiązałoby się u zbywcy z obowiązkiem „zwrotu” znacznej części odliczonego wcześniej przez niego podatku naliczonego (tzw. korekta podatku naliczonego w związku ze zmianą przeznaczenia środka trwałego – o czym w dalszej części tekstu). Zgodnie z ustawy o VAT, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części: 1) są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni; 2) złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części. Oświadczenie takie, musi zawierać: 1) imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy; 2) planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części; 3) adres budynku, budowli lub ich części. Zwolnienie dostawy, która co do zasady byłaby pierwszym zasiedleniem W przypadku, gdy dostawa budynku/budowli, wykonywana w ramach pierwszego zasiedlenia, nie będzie objęta zakresem zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, wówczas należy ustalić, czy dostawa ta będzie podlegać zwolnieniu przewidzianemu w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, który wyznacza następujące warunki zastosowania zwolnienia z VAT: a) w stosunku do obiektów będących przedmiotem dostawy nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów. Zgodnie dodatkowo z brzmieniem z art. 43 ust. 7a ustawy o VAT, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat. Oznacza to, że nawet gdyby podatnik poniósł znaczne wydatki na ulepszenie i odliczył od nich podatek naliczony, to dostawa będzie zwolniona od VAT, jeżeli używał nieruchomości po zakończeniu takiego znacznego ulepszenia, nawet na własne potrzeby, przez minimum 5 lat. Powrócić należy na chwilkę w kontekście omawianego teraz zwolnienia, do zakresu zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Oto bowiem okazuje się, że podatnik zwolniony od VAT, nie mający po prostu prawa do odliczania podatku naliczonego, korzystałby „równolegle” z omawianego teraz zwolnienia dokonując dostawy w ramach pierwszego zasiedlenia. Zatem niezależnie od tego, czy dokonuje on dostawy w ramach pierwszego zasiedlenia czy poza nim, dostawa przez niego nieruchomości, wykorzystywanej do działalności zwolnionej (nie dającej prawa do odliczenia), w wystarczający sposób korzysta ze zwolnienia na podstawie pkt 2 omawianego przepisu ustawy o VAT. Inne przypadki, które mieściłyby się tutaj dając prawo do zwolnienia, to chociażby nabycie nieruchomości od nie-podatnika (bez VAT-u) czy też nabycie nieruchomości przez podatnika w przeszłości na tyle odległej, że nie obowiązywała w niej jeszcze ustawa o podatku od towarów i usług (nie było tego podatku w polskim systemie podatkowym). Siłą bowiem rzeczy, skoro nie byłoby czego odliczać, to poniekąd nie było prawa do odliczenia podatku naliczonego (choć uwaga: można spotkać jednostkowe poglądy, że brak prawa do odliczenia to nie to samo co po prostu brak podatku do odliczenia, bo nie było opodatkowania nabycia). Oczywiście zwolnienie miałoby zastosowanie tylko wtedy, jeśli podatnik nie dokonał znacznych ulepszeń nieruchomości, od których dokonał odliczenia podatku naliczonego. Również w kontekście tego zwolnienia pojawia się zatem zagadnienie wydatków na ulepszenie, i także w interpretacjach indywidualnych dotyczących pkt 10a, organy podatkowe potwierdzały, że odwoływanie się po każdym ulepszeniu do wartości „historycznej” jest błędne, gdyż właściwym jest odniesienie się do wartości początkowej z uwzględnieniem nakładów poczynionych w związku z ulepszeniem nieruchomości, które następnie podwyższają jej wartość początkową. Każde kolejne wydatki ponoszone na ulepszenie budynku/budowli należy porównywać z wartością początkową powiększoną o wartość dotychczasowych ulepszeń. Organy stwierdzały dodatkowo, że intencją ustawodawcy w aspekcie wskazanych wyżej 5 lat używania, było liczenie okresu użytkowania liczonego od ostatniego ulepszenia, na co wskazuje treść art. 43 ust. 7a: „budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika(…)”, rozumiejąc przez to czas od momentu zakończenia całego procesu ulepszania nieruchomości. Jak podsumowano w jednej z nich, „Zatem, w odniesieniu do budynków/budowli, w stosunku co do których podatnik ponosił wydatki przewyższające 30% ich wartości początkowej, okres 5 lat, o którym mowa w art. 43 ust. 7a ustawy należy liczyć od chwili poniesienia ostatnich nakładów, przy czym wspomniany przepis będzie miał zastosowanie pod warunkiem, że przedmiotowe nieruchomości po ich ulepszeniu były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych.”. Tytułem wyjaśnienia, chodzi o ostatnie nakłady, których poniesienie spowodowało przekroczenie 30% ostatniej wartości początkowej. Stwierdzić również należy, co ma zastosowanie także przy zwolnieniu z pkt 10, że w przypadku, gdy podatnik poniósł kilka wydatków na ulepszenie budynku (budowli), a wartość poszczególnych ulepszeń nie przekracza 30% wartości początkowej (np. wartość każdego z ulepszeń z osobna wynosi po 20% wartości początkowej budynku), wówczas w celu określenia, czy wydatki przekroczyły 30% wartości budynku (budowli), wydatki te należy zsumować. Tak WSA w Gliwicach w wyroku z 8 lutego 2010 r. sygn. akt III SA/Gl 1359/09, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 2 lutego 2011 r., sygn. IBPP3/443-129/11/KO i w interpretacji z 30 kwietnia 2010r., sygn. IBPP3/443-7S/10/PH). Zwolnienie dostawy nieruchomości wykorzystywanej w działalności opodatkowanej – zmiana przeznaczenia? Przepisy ustawy o VAT przewidują dla podatników obowiązek korygowania odliczonego podatku naliczonego w sytuacji, gdy składnik majątku którego dotyczyło odliczenie przestanie być wykorzystywany do czynności opodatkowanych. Innymi słowy, gdy podatnik zmieni przeznaczenie tego towaru i zacznie go używać do czynności zwolnionych z VAT, wówczas co do zasady ma obowiązek skorygować odliczony VAT. Ta sama zasada obowiązuje w przypadku, gdy podatnik przy sprzedaży środka trwałego (przy nabyciu którego odliczył VAT) zastosuje zwolnienie z VAT. Jak wskazano w art. 91 ust. 7 ustawy o VAT, podatnik ma obowiązek skorygowania podatku naliczonego w sytuacji, gdy: miał prawo do odliczenia podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do odliczenia VAT od tego towaru lub usługi. Przy czym dokonanie korekty VAT w związku ze zmianą przeznaczenia towaru konieczne jest tylko w przypadku, gdy zmiana ta następuje w tzw. okresie korekty. W stosunku do nieruchomości, okres korekty wynosi 10 lat, licząc od roku, w którym zostały one oddane do użytkowania. Obowiązek skorygowania VAT odliczonego przy nabyciu (ulepszeniu) nieruchomości wystąpi w sytuacji, gdy jej sprzedaż jest zwolniona z VAT. W tym przypadku przyjmuje się bowiem, że nieruchomość jako środek trwały będzie dalej wykorzystywana wyłącznie do czynności zwolnionych z VAT. Podatnik zachowuje więc prawo do odliczenia VAT, ale tylko w części, która dotyczy okresu wykorzystywania nieruchomości do celów związanych z czynnościami opodatkowanymi. W przypadku sprzedaży nieruchomości w okresie korekty, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Dokonuje się jej w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpi sprzedaż (oddaje się odliczony podatek za te lata z dziesięciu, w których podatnik nie będzie już posiadał nieruchomości). Jeśli zwolnienie od VAT, to podatek od czynności cywilnoprawnych Na zakończenie wskazać trzeba, że zgodnie z art. 1 ust 1 pkt 1 lit a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest: a) opodatkowana podatkiem od towarów i usług, b) zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem: umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych. Z wyżej przytoczonych przepisów wynika, że jeśli dostawa nieruchomości byłaby zwolniona z VAT, to powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Nabywca nieruchomości będzie zobowiązany do zapłaty podatku w wysokości 2% wartości rynkowych nieruchomości. I z tego chociażby powodu, jeżeli prowadzi działalność opodatkowaną, może być zainteresowany opodatkowaniem transakcji podatkiem VAT (rezygnacją przez sprzedawcę ze zwolnienia).
. 273 370 284 484 140 216 42 217
art 43 ust 10 vat